Brak tchu

„Upiorna rzeczywistość Anglii znajdującej się u progu wojny i bohater udręczony tymi realiami.”

„Ostrzeżenie przed nadciągającym totalitaryzmem.”

„Daremna ucieczka do czarownej krainy cudownego i beztroskiego dzieciństwa z początku XX wieku.”

„Wspaniała i barwna opowieść z czasów schyłku Imperium Brytyjskiego.”

Czytając te zdania na okładce książki zapragnęłam zagłębić się w jej treść. Pierwsze wrażenia, to nie jest „Folwark zwierzęcy”, to nie jest „Rok 1984”. Książka inna w swej narracji. Autor wykorzystuje swoisty powrót bohatera do przeszłości, by zmierzyć się z własnymi wspomnieniami. Rozliczyć Anglię przełomu wieków, czas Wojny Światowej z rzeczywistością końca lat 30-tych. Przenikliwe spojrzenie na zmiany społeczne, wizja nadchodzącej wojny i totalitaryzmu, który Orwell opisał w swoich najsłynniejszych powieściach.

Co najważniejsze, dopiero dziś uświadamiamy sobie dalekowzroczność Orwella dotyczącą naszej cywilizacji: „[…] lecz sami powiedzcie, czy nie chce się wam czasem rzygać na widok tego, co wyczyniają z Anglią, […] puszek od konserw i tego całego tałatajstwa, które pojawia się na miejscu bukowych lasów? Cóż, że jestem sentymentalny? Że antyspołeczny? Że nie uchodzi przedkładać drzewa nad ludzi? Słuchajcie, wszystko zależy od tego, jakie drzewa i nad jakich ludzi.” Nie wiem ile z następujących zmian rozumiał Orwell, mam jednak nieodparte wrażenie, że przewidział nasz smutny koniec na zaśmieconej, zniszczonej ziemi. Ludzie się nie zmieniają. Byliśmy, jesteśmy tacy sami, czas ucieka, a my nie wyciągamy wniosków. Brak tchu, no brak.



Magda, księgarka, Inowrocław, Galeria Solna

Czy to nie jest znajome: świat, który kwestionujemy, nie jest takim, jakim widzieliśmy naszymi beztroskimi oczami z dzieciństwa? Ten ponadczasowy klasyk zmusza do myślenia nawet w naszych czasach, krytykując nie tylko realia polityczne, a przede wszystkim punkt widzenia społeczeństwa. „Dlaczego właśnie uciekałem? Dlaczego tak bardzo przejęła mnie przyszłość i przeszłość, skoro teraz widzę, że nic one nie znaczą?”.



Był chłodny poranek, kiedy George Bowling wyszedł ze swojego ciasnego domu. Tego ranka powrócił do 1900 roku, do rodzinnego miasteczka, gdzie myślał tylko o wędkowaniu. Wspomnienie przeszłości było tak intensywne, jak powiew świeżego powietrza. Tak bardzo tęsknił, za światem, którego już nie ma, za beztroskim życiem, bez wizji kolejnej wojny i bez liczenia każdego pensa. Pod wpływem impulsu postanowił odwiedzić miejsce, skąd pochodzi i chociaż na chwilę posmakować dawnego szczęścia.



Żałuję, że wcześniej nie przeczytałam tej powieści. Jeżeli chodzi o przystępność świata, narracja bije na głowę „Folwark zwierzęcy” i „Rok 1984”. Dla ubezpieczyciela w średnim wieku wizje nadchodzącej wojny nie powinny przyćmiewać codzienności, a jednak poznajemy jego opinię bez żadnych fantazyjnych metafor. Przestrzega nas przed pesymistyczną wizję świata, jeżeli nie zadamy sobie pytanie: Czy naprawdę, chcemy tak żyć?



Joanna, księgarka, Elbląg Ogrody

Aż dziw, że dopiero teraz zaczęłam czytać tego autora, Książka jest rewelacyjna, przepiękne opisy, opowiadane przez głównego bohatera. Jestem zachwycona. Polecam

Jestem ogromnie zaskoczona powieścią Orwella. Historia pana Grubszego jest niesamowicie aktualna. Niespokojne czasy, w których żyje bohater (1938) są okrutnie podobne do naszych: niepokój sytuacją polityczną, zbrojenia ościennych państw, strach przed utratą pracy, brak oszczędności. Ludzie żyją na niewolniczy kredyt w domach typu „kopiuj-wklej” postawionych przez nieuczciwych deweloperów.

Po narracji odczytuję, że bohater cierpi na nerwicę, czyli zaburzenia lękowe: ogranicza go ciągły niepokój i wrażliwość sensoryczna. Ucieczką od lęku i niepokoju jest dla niego wspominanie dzieciństwa, czyli czasów przed pierwszą wojną światową, lat 1900-1913. Czasy bezpieczeństwa, beztroski, jasnych społecznych zasad i stałości. „Dobra, stara Anglia”, której już nie ma.

Nie znałam tej strony pisarstwa Orwella, czytałam wcześniej tylko „1984” i ogromnie cieszę się, że wydawnictwo Bellona wydaje wznowienia innych powieści.

Podoba mi się format wydania: książki w miękkich oprawach, bez zbędnych marginesów, pustych stron i rozdzielników. (Ideałów nie ma, na samym końcu mamy 5 stron reklam, ale ujdą) Zatem ogromny plus za wydanie – klasyczne, bez przerostu formy nad treścią.

A treść… jest świetną historią i przygodą. Poziom narracji Orwella jest mistrzowski. Uznaję tę powieść za moje odkrycie literackie tego roku (nie kłamię, jest koniec stycznia :-D). Polecam każdemu lubiącemu klasykę, powieści historyczne i literaturę angielską. „Brak tchu”spodoba się miłośnikom prozy wspomnieniowej w stylu Virginii Woolf, Flory Thompson czy Evelyna Waugha.

(To, co mi zgrzytało w odbiorze powieści to brak przelicznika ówczesnych funtów i pensów na współczesną walutę, co mogłoby pomóc odbiorcom wczuć się w poczucie uwikłania bohatera w pętli wydatków. Wystarczyłby jakiś przypis albo coś w stylu słowniczka, zamiast powiedzmy reklamy „Kamiennych tablic” Żurkowskiego…)



Weronika, księgarka, Gliwice Arena

Dzięki wydawanej przez wydawnictwo Bellona nowej edycji dzieł Geoge’a Orwella powoli zagłębiam się w jego twórczość. W tym miesiącu sięgnęłam po „Brak Tchu”, który często jest uznawany za najlepsze dzieło autora „Folwarku zwierzęcego” czy „Roku 1984”. Czy słusznie?



Książka została napisana i wydana w 1939 roku, tuż przed wybuchem II Wojny Światowej dlatego pełna jest niepokoju, strachu przed nadciągającym totalitaryzmem i konfliktem jakiego do tej pory na świecie nie było. Główny bohater to londyński komiwojażer w średnim wieku, weteran Pierwszej Wojny Światowej, mąż i ojciec, George Bowling. Jest on także narratorem powieści, poznajemy świat przedstawiony jego oczami, z jego punktu widzenia, jesteśmy odbiorcami jego, z pozoru trochę monotonnego, monologu. Początkowo wydaje nam się, że jego problemy to sztuczna szczęka, otyłość, nieszczęśliwe małżeństwo, słabe zarobki, kredyt hipoteczny, brak lepszych perspektyw i tęsknota za dzieciństwem jednak pod zwykłymi troskami jednostki skrywa się społeczny lęk przed złem, które nadciąga. Bowling wierzy, że pomoże mu sentymentalna podróż do miasteczka w którym dorastał, jego rodzinnej miejscowości, Dolnego Binfield, krainy młodości i beztroski. Czy odnajdzie tam spokój, którego szuka?



„Brak tchu” to opowieść o marzeniach, o zaprzepaszczonych szansach, o odkładaniu życia na później i przede wszystkim o uwikłaniu jednostki w losy świata. Niesamowite jak bardzo jest aktualna, trudno uwierzyć, że opisuje świat sprzed prawie stu lat.



Magdalena, księgarka, Gdańsk, CH Osowa