Dramaty podmiotów lirycznych

Dramaty podmiotów lirycznych mog± zaskakiwać. Autor (już we wstępie) sytuuje się na pozycji teoretyka poezji, przywołuje znanych uczonych (Sławiński, Nycz), pokazuje ich wielopostaciow± teorię "podmiotu lirycznego". Pewnie mógłby ci±g teoretycznych sław rozwin±ć w nieskończono¶ć, tyle że po co? Ostatecznie zmierza do bardzo ważnej konstrukcji my¶li, która jest jego konstrukcj±, wynikaj±c± z wieloletniej lektury i wieloletniego pisania wierszy, że podmiot liryczny nie ma swoich "przygód", ale ma swoje dramaty. [] Dramaty [] s± może najbardziej klasyczn± z dotychczasowych ksi±żek uczonego. W swoich lekturach jest on poważny i rozważny, opiera się na stanie badań, czyni wycieczki w stronę głębokiej tradycji poezji wieku XX i bliższych okolic, które pewnie też można by uznać za dziedzictwo, ale raczej za przestrzeń możliwo¶ci. Badacz proponuje trzy sposoby lektury "dramatu" podmiotu: wobec tradycji, poznania oraz w czasie i przestrzeni. To jednocze¶nie lektura przez pokolenia, odmienne języki, wyobraĽnie, stosunek do poezji jako cało¶ci (pamięci przeszło¶ci) i wiersza jako szczególnej reprezentacji podmiotu, czyli poety.

Z recenzji prof. dr. hab. Mariana Kisiela

Można uznać, że "podmiot liryczny" jako swego rodzaju "gatunek", przeżył do dzi¶ - choć zarazem w innym sensie "przeżył" niejedno - w licznych swych mutacjach: inkarnacjach i uwikłaniach stylistycznych, które zróżnicowały jego tekstowe i wyobrażeniowe ¶rodowisko, a w rezultacie - ukształtowały ¶wiat poezji XX i XXI wieku. Swe do¶wiadczenia wzbogacił jednak na pewno zarówno o samo¶wiadomo¶ć, jak i różnie motywowan± niepewno¶ć co do swej umownej egzystencji. Zyskał niejako samowiedzę o swej wirtualno¶ci: że stał się przedmiotem gry, tocz±cej się pod piórem czy klawiatur± wszechwładnego autora, który dowolnie dozuje udzielane mu pełnomocnictwa i pozwala stawać się reprezentacj± "ja" w stopniu mu dozwolonym, a ponadto - bywać każdym i nikim. [] Zapraszaj±c do serii osobnych wypraw, z których żadna nie została podjęta z ambicj± poznania wszystkich l±dów możliwych i nie jest podróż± "dookoła ¶wiata", badacz ma nadzieję, że okaż± się one egzemplifikacj± różnych sytuacji dotychczas opisanych i nieopisanych w teorii liryki. Niemniej głównym celem każdej z osobnych ekspedycji jest poznanie indywidualnych "dramatów": przygód, ekscesów, eksperymentów, akcesji, koncesji i transgresji tożsamo¶ci.

Fragment Wstępu

Piotr Michałowski - prof. dr hab., literaturoznawca, krytyk literacki i teatralny, eseista, poeta i prozaik, autor przekładów (z języka hiszpańskiego). Absolwent UAM, zatrudniony na Uniwersytecie Szczecińskim. Jest autorem ksi±żek naukowych: Miniatura poetycka (Szczecin 1999), Granice poezji i poezja bez granic (Szczecin 2001), Głosy, formy, ¶wiaty. Warianty poezji nowoczesnej (Kraków 2008), Mikrokosmos wiersza. Interpretacje poezji współczesnej (Kraków 2012); eseistycznych: Narożnikowo, centralnie, pogranicznie. Szkice szczecińskie i europejskie (Szczecin 2012), Z narożnika mapy (Szczecin 2014), dziewięciu zbiorów poetyckich i dwóch prozatorskich. Opracował i wstępem poprzedził wydanie poematu Juliana Tuwima Kwiaty polskie w serii "Biblioteka polska" (Universitas, Kraków 2004). Ponadto zredagował prace zbiorowe: Od pióra do sieci. Zmienne media literatury (Szczecin 2015) oraz Niepospolite ruszenie słów. Liryka Heleny Raszki w zbliżeniach i przekrojach (Szczecin 2021). Publikuje w periodykach naukowych (m.in. "Pamiętniku Literackim" i "Tekstach Drugich") oraz w prasie literackiej. Strona internetowa: