Prawosławna diecezja łódzko-poznańska

Prawosławna diecezja łódzko-poznańska to książka poświęcona dziejom parafii na terenie największej pod względem geograficznym diecezji Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Eparchia obejmuje wiele ważnych ośrodków akademickich i gospodarczych: m.in. Poznań, Kielce, Bydgoszcz, Łódź, Kraków, Toruń, Sosnowiec. Historia wspólnot prawosławnych została przedstawiona od połowy XVIII wieku do czasów współczesnych, ze szczególnym uwzględnieniem XIX wieku, okresu I wojny światowej i międzywojnia (1918–1939), czasu II wojny światowej i powojennych dekad.

Publikacja została w dużej mierze oparta na dotychczas niewykorzystanych źródłach archiwalnych. Autorka sięgnęła do materiałów z archiwów państwowych, Archiwum Metropolii Prawosławnej Warszawskiej i parafialnych. Łącząc elementy o charakterze historycznym, religijnym i kulturowym, dzieje poszczególnych społeczności ukazała na tle losów Cerkwi prawosławnej na ziemiach polskich.

„[…] należy podkreślić oryginalny sposób przedstawienia losów poszczególnych parafii prawosławnych. Autorka […] etapy ich dziejów umiejscawia w historycznych realiach, z ukazaniem szerszych procesów zachodzących w życiu politycznym i religijnym. W rezultacie, dzięki takiemu ujęciu tematu, praca stała się kompletna, niepozostawiająca na uboczu żadnych istotnych zagadnień. Autorka sięga też do analizy jednostkowych zdarzeń, działań, bytów organizacyjnych i innych zjawisk polityczno-religijnych charakterystycznych dla tego okresu. […] Książka Violetty Wiernickiej Prawosławna diecezja łódzko-poznańska stanowi ważny wkład w poznaniu dziejów diecezji i znajdujących się na jej terenie parafii Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.”

Fragment recenzji prof. zw. dr. hab. Antoniego Mironowicza