Jean-Jacques Sempe

Jean-Jacques Sempé – biografia

„Zdarzało mi się bywać rozsądnym, ale nigdy dorosłym”, powiedział niegdyś o sobie Jean-Jacques Sempé. Swoją biografią z powodzeniem mógłby obdzielić kilka innych osób. Mimo trudów, z jakimi zmagał się przez sporą część swojego życia, nigdy nie zatracił dziecięcej wrażliwości i tak cenionego przez wielu poczucia humoru. Przyjrzyjmy się bliżej jego życiorysowi.

Jean-Jacques Sempé i jego dzieciństwo

Jean-Jacques Sempé przyszedł na świat 17 sierpnia 1932 roku w Bordeaux. Jego dzieciństwo trudno określić mianem szczęśliwego. Z powodu wybuchowego charakteru jego ojczyma w domu często dochodziło do awantur. Z biegiem lat rodzina mierzyła się również z coraz bardziej dotkliwymi kłopotami finansowymi. W wyniku silnego stresu chłopiec zaczął się jąkać oraz zmagać z tikami nerwowymi.

Miejscem ucieczki od kłopotów w domu była dla niego szkoła – w której szczególnie chętnie uczęszczał na zajęcia z języka francuskiego.

Uwielbiał również czytać. Nie mając pieniędzy na zakup książek, sięgał po wszystko, co wpadło mu w ręce – zaczynając od powieści detektywistycznych, a kończąc na magazynach dla kobiet. Wtedy też zaczął wykazywać zainteresowanie grafiką, tworząc w wieku 12 lat swoje pierwsze humorystyczne ilustracje.

Pierwsze lata jego życia naznaczone były także wojenną traumą. Jako nastolatek zmuszony był uciekać razem z rodziną do Pirenejów, aby chronić się przed nalotami bombowymi. Uniemożliwiło mu to kontynuowanie nauki, dlatego, kiedy miał 14 lat, porzucił szkołę. Przez pewien czas zarabiał później na życie, pracując m.in. jako goniec oraz przedstawiciel handlowy.

Rozwój i rozkwit kariery

Jego talent rysowniczy został szybko dostrzeżony przez innych. Jako 18-latek zaczął publikować swoje rysunki w gazecie „Sud Ouest”, wydając je początkowo, co ciekawe, pod pseudonimem. Pierwsze prace podpisane jego nazwiskiem pojawiły się już rok później.

Rozwój kariery na jakiś czas przerwała mu konieczność odbycia obowiązkowej służby wojskowej. Nie należał jednak do najlepszych poborowych. Duże roztargnienie oraz problemy z karnością sprawiały, że często trafiał do wojskowego aresztu.

Przełomem w jego życiu okazała się przeprowadzka do Paryża i rok 1953, kiedy to jego drogi skrzyżowały się z René Goscinnym. Młodzi mężczyźni szybko znaleźli wspólny język. Razem też pracowali dla belgijskiego tygodnika „Le Moustique”. To właśnie wtedy światło dzienne ujrzała postać Mikołajka – początkowo w postaci rysunkowej. Kierownictwo magazynu niedługo potem poprosiło go o przekształcenie ilustracji w komiks. Propozycja ta nie wzbudziła w nim zbyt dużego entuzjazmu – mimo to zaprosił do projektu Goscinnego.

Jakiś czas później Goscinny został zwolniony z pracy. W ślad za nim solidarnie zwolnił się również Sempé. Do planu rozwoju opowieści o Mikołajku wrócili po jakimś czasie, kiedy do ilustratora ponownie odezwał się „Sud Ouest”.

Równolegle rozwijał swoją karierę w innych czasopismach (takich jak kultowy „Paris Match”) oraz wydawnictwach, stając się coraz bardziej znaczącą postacią w środowisku francuskiej bohemy artystycznej. W gronie jego bliskich znajomych znaleźli się chociażby Jacques Prévert czy Brigitte Bardot.

Wśród ilustrowanych przez Sempé książek, które ukazały się na polskim rynku wydawniczym, oprócz wspomnianego „Mikołajka” znalazły się m.in. „Historia pana Sommera” Patricka Süskinda oraz „Błędne ogniki i grzyby atomowe” Georgesa Charpaka i Richarda L. Garwina.

Śmierć i życie prywatne

Jean-Jacques Sempé zmarł 11 sierpnia 2022 roku. Pochowano go na paryskim cmentarzu Montparnasse. W ciągu całego swojego życia był trzykrotnie żonaty. Doczekał się dwójki dzieci. Jego córka, Inga Sempé, została znaną designerką i projektantką przedmiotów użytkowych.

Jean-Jacques Sempé – książki napisane wspólnie z René Goscinnym. Wybrane tytuły

• „Mikołajek”
• „Mikołajek i inne chłopaki”
• „Pierwsze przygody Mikołajka”
• „Mikołajek. Żeśmy się ubawili”
• „Mikołajek. Mama, tata i banda urwisów”