Książki
E-booki
Audiobooki
Muzyka
Filmy
Gry i zabawki
Papiernik
Zacznij wpisywać, aby wyszukać post!
„Władca Pierścieni” – książki, które odmieniły fantastykę. Poznaj sekrety Śródziemia i jego mieszkańców
2/26/2025
Piotr Kistela
„Jeden, by wszystkimi rządzić, Jeden, by wszystkie odnaleźć, Jeden, by wszystkie zgromadzić i w ciemności związać” – ten piękny, lecz złowieszczy cytat jest znany każdemu, kto miał styczność ze współczesną popkulturą. Epicka opowieść o walce sił dobra z przerażającymi mocami ciemności w swoim czasie na nowo zdefiniowała gatunek fantasy. Jednak czy „Władca Pierścieni” wytrzymał próbę czasu i warto dziś po niego sięgnąć? Oto wszystko, co musisz wiedzieć o słynnej powieści J.R.R. Tolkiena.
„Władca pierścieni” – książka i fenomen w jednym
O fenomenie „Władcy Pierścieni” można by pisać długo. Monumentalna seria wydana w latach 1954-55 na nowo zdefiniowała cały gatunek fantasy i stała się wzorem dla twórców wielu następnych pokoleń – m.in. pisarzy, autorów komiksów, filmowców, producentów gier planszowych i wideo, a nawet muzyków. Można śmiało założyć, że większość współczesnych tekstów kultury z nurtu tzw. high fantasy zawdzięcza swoje istnienie właśnie Tolkienowi.
Warto podkreślić, że wielki sukces powieści Tolkiena nie tylko rozpropagował niszowy dotąd gatunek fantasy, ale też ugruntował jego cechy. Czytelnicy po raz pierwszy zetknęli się z tak bogatym, pełnoprawnym uniwersum, na które składały się różnorodne krainy zamieszkałe przez mnogość ras i fantastycznych istot. Śródziemie żyło na kartach książek, a jego historia i mitologia urzekały złożonością, jakiej nie powstydziłaby się niejedna kronika historyczna.
Ciekawi Cię, jak powstawał „Władca Pierścieni”? W takim razie sprawdź nasz artykuł o J.R.R. Tolkienie, w którym odkryjesz mało znane fakty i ciekawostki z życia pisarza.
Śródziemie – baśniowa arena walki dobra ze złem
Zanim przejdziemy do samych książek Tolkiena, wypada wspomnieć co nieco o miejscu akcji powieści brytyjskiego pisarza. Śródziemie to kontynent będący częścią większego świata, zwanego Arda. J.R.R. Tolkien stworzył jego historię od podstaw, opisując dokładnie mitologię, powstanie poszczególnych ras, losy kolejnych epok, a nawet opracowując kompletne języki z alfabetem. Dzięki zacięciu pisarza i jego pasji do światotwórstwa inspirowana średniowieczną Europą kraina posiada bogatą historię rozpisaną na kilka tysiącleci.
Początkowo rządzona przez Valarów (bogowie, którzy zstąpili między elfy i śmiertelników), Arda z czasem stała się areną walki między siłami dobra, reprezentowanymi m.in. przez elfów, ludzi i krasnoludów, a mocami zła, w których prym wiedli dzicy orkowie i trolle przewodzeni przez Morgotha, a później jego ucznia, Saurona. Większość znanej historii Śródziemia mieści się w trzech erach, z czego pierwsza opisana została w „Silmarillionie”, zaś koniec trzeciej przypada na wydarzenia opisane w „Hobbicie” i „Władcy Pierścieni”. Druga Era natomiast jest najsłabiej znanym okresem w historii Śródziemia. Zmienił to dopiero serial „Pierścienie Władzy”, o którym więcej napiszemy nieco dalej.
Jedyny Pierścień – biżuteria godna pożądania
Jedyny Pierścień to jeden z najbardziej rozpoznawalnych artefaktów w literaturze fantasy. Wokół tej niebezpiecznej błyskotki kręci się fabuła całego „Władcy Pierścieni”, a po części także „Hobbita”. Został on wykuty przez samego Saurona, Mrocznego Władcę, w ogniu Góry Przeznaczenia setki lat przed akcją „Hobbita”. Jego przeznaczeniem było zdominowanie pozostałych Pierścieni Władzy, a tym samym podporządkowanie sobie ich właścicieli. Sauron przelał w artefakt część własnej mocy, co uczyniło Pierścień niemal niezniszczalnym i jednocześnie kluczowym dla przetrwania samego Mrocznego Władcy.
Na niepozornym przedmiocie wyryto inskrypcję w języku Czarnej Mowy Mordoru (tłumaczenie Marii Skibniewskiej):
Jeden, by wszystkimi rządzić, jeden, by je znaleźć,
Jeden, by wszystkie zgromadzić i w ciemności związać.
Te słowa podkreślają dominującą rolę i przeznaczenie Pierścienia jako narzędzia absolutnej kontroli. Pierścień obdarza swojego właściciela wielką mocą, w tym niewidzialnością i wydłużeniem życia. Jednocześnie jednak zatruwa duszę, wzbudzając we właścicielu obsesję na jego punkcie. To sprawia, że nawet najszlachetniejsze postacie znane z powieści, jak Boromir czy nawet Frodo, stopniowo ulegają jego pokusie.
Jedyny Pierścień ma również własną wolę – nie jest zwykłym przedmiotem, lecz narzędziem Saurona, które nade wszystko pragnie powrócić do swego stwórcy. Dlatego z czasem „ucieka” od nieodpowiednich nosicieli i wpływa na otoczenie tak, aby jego prawowity władca mógł go wreszcie odzyskać. Celem Drużyny Pierścienia było zaniesienie Pierścienia do Góry Przeznaczenia, bowiem tylko w jej ogniu można go unicestwić raz na zawsze, a tym samym powstrzymać Saurona.
„Władca Pierścieni” – ile części powstało?
„Władca Pierścieni” składa się z trzech osobnych części. Nie jest to jednak trylogia, a jedna powieść, która z racji dużej objętości została podzielona na trzy tomy. Dla porządku przedstawmy wszystkie książki z uniwersum Śródziemia według daty wydania:
„Władca Pierścieni” po kolei:
Książki wydane po śmierci Tolkiena, a dokończone przez jego syna, Christophera:
Warto wspomnieć, że podział „Władcy Pierścieni” na trzy tomy to pomysł wydawcy. W założeniu Tolkiena powieść podzielona była na sześć części:
Wydane w tomie „Drużyna Pierścienia”:
- „Powrót Cienia”
- „Drużyna Pierścienia”
Wydane w tomie „Dwie wieże”:
- „Zdrada Isengardu”
- „Podróż do Mordoru”
Wydane w tomie „Powrót króla”:
- „Wojna o Pierścień”
- „Powrót króla”.
Co przeczytać oprócz „Władcy Pierścieni”?
Choć powieść „Władca Pierścieni” jest zdecydowanie najpopularniejsza z całej twórczości Tolkiena, to warto napisać więcej o innych dziełach tego pisarza. Poznaj lepiej książki, dzięki którym odkryjesz bogatą historię Śródziemia, najważniejszych bohaterów i mitologię.
„Hobbit, czyli tam i z powrotem” – podróż, od której wszystko się zaczęło
Pewnego wieczoru Tolkien postanowił napisać baśń do poduszki dla swoich dzieci. Tak powstał „Hobbit, czyli tam i z powrotem” – wesoła historia będąca wstępem do wydarzeń opisywanych w „Drużynie Pierścienia”. Tytułowa podróż Bilbo Bagginsa do leża potężnego smoka Smauga jest pełna przygód – wspomnimy tylko o pamiętnym spotkaniu z niezbyt rozgarniętymi trollami czy o słynnym pojedynku o Pierścień toczonym na zagadki. Lekki, ponadczasowy styl i sporo humoru sprawiają, że książkę czyta się z zapartym tchem pomimo tego, że od jej debiutu minęło prawie 90 lat!
„Hobbit…” jest nie tylko wciągającą, samodzielną przygodą, ale też pierwszą okazją do poznania kilku kluczowych postaci dla fabuły „Władcy Pierścieni”. To właśnie na kartach tej powieści spotkasz m.in. czarodzieja Gandalfa oraz podstępnego Golluma, którego losy w przyszłości skrzyżują się z niektórymi członkami Drużyny Pierścienia.
„Silmarillion” – biblia Śródziemia
Przed Tobą książka, która stanowi literacki fundament całego Śródziemia. Nie jest to klasyczna powieść, a raczej zbiór mitów, opisujących początki stworzenia świata, historię Valarów, powstanie elfów i ludzi oraz epickie dzieje trzech Silmarilów – magicznych klejnotów stworzonych przez mistrza elfów, Fëanora.
Książka przeniesie Cię więc w odległe czasy na długo przed wydarzeniami znanymi z „Władcy Pierścieni”, ukazując heroiczne zmagania, zdrady, wielkie wojny i losy potężnych postaci, takich jak Morgoth, pierwszy Mroczny Władca, czy bohaterowie Beren i Lúthien. Bogate językowo opowieści stanowią prawdziwą skarbnicę legend i mitów, które nadają głębię całemu tolkienowskiemu uniwersum. Właśnie dzięki temu "Silmarillion" to obowiązkowa lektura dla każdego, kto pragnie zgłębić historię i tajemnice Śródziemia. Odnajdziesz tu zarówno piękno i poetyckość języka Tolkiena, jak i epicką opowieść o odwadze, przeznaczeniu i walce dobra ze złem.
„Niedokończone Opowieści” – ukryte sekrety Śródziemia
„Niedokończone Opowieści” to wyjątkowy zbiór historii pogłębiających świat Śródziemia. Książka zawiera wątki nieobecne w „Silmarillionie”, „Hobbicie” ani „Władcy Pierścieni", które rzucają nowe światło na znane wydarzenia i postacie.
Znajdziesz tu m.in. przedstawienie losów Tuora i upadku Gondolinu, historię władców Númenoru oraz szczegóły dotyczące Czarodziei i Palantírów. Lektura daje również niezwykłą okazję, by poznać nieukończone fragmenty dotyczące postaci, które w głównych powieściach Tolkiena pojawiają się jedynie w tle. „Niedokończone Opowieści” pozwalają zagłębić się w proces twórczy J.R.R. Tolkiena i zrozumieć, jak kształtowały się mity Śródziemia. Prawdziwa gratka dla fanów, którzy pragną odkryć jeszcze więcej tajemnic tego niezwykłego świata.
„Władca Pierścieni” – seria na ekranie. Nie tylko Peter Jackson
Kiedy mowa o filmowej adaptacji „Władcy Pierścieni”, większość fanów zapewne pomyśli o kultowej trylogii wyreżyserowanej przez Petera Jacksona (oraz o jego późniejszej adaptacji „Hobbita”). Składa się ona z następujących tytułów:
- „Władca Pierścieni: Drużyna Pierścienia”, 2001
- „Władca Pierścieni: Dwie wieże”, 2002
- „Władca Pierścieni: Powrót króla”, 2003.
O tej serii jednak napisano już chyba wszystko, co warto wiedzieć. Zamiast więc skupiać się na tych filmach, przybliżymy dwie inne próby przeniesienia Śródziemia na ekrany kin i telewizorów. Próby, dodajmy, nie zawsze udane.
„Władca Pierścieni” z 1978 roku – animowane Śródziemie
Jedna z pierwszych adaptacji powieści Tolkiena okazała się niepowodzeniem zarówno komercyjnym, jak i artystycznym. Amerykańsko-brytyjski film animowany w reżyserii Ralpha Bakshiego zawodził niemal na każdym polu – zaczynając od poszatkowanej fabuły, która kończyła się na bitwie w Helmowym Jarze, poprzez amatorsko brzmiące dialogi, aż po groteskową kreskę pozbawioną klimatu i baśniowości znanych z książek. Wady te przełożyły się na chłodny odbiór krytyków i widzów, który przekreślił szanse na kontynuację. W ramach ciekawostki można dodać, że jednym z animatorów pracujących nad filmem był Tim Burton – była to jego pierwsza poważna praca w przemyśle filmowym.
„Pierścienie Władzy” – prequel od Amazona
Teraz dla odmiany opiszemy coś nowszego i zdecydowanie lepszego. Zapoczątkowany w 2022 roku serial Amazona przedstawia historię rozgrywającą się w czasie Drugiej Ery, czyli tysiące lat przed akcją „Władcą Pierścieni”. Jest to więc dobra okazja, aby poznać kulisy takich wydarzeń jak pierwsze pojawienie się Mrocznego Władcy czy wykucie Pierścieni Władzy. Zaznaczyć należy, że serial nie bazuje na „Silmarillionie”, tylko na wybranych szkicach i zapiskach Tolkiena. Nie jest też powiązany z filmowym uniwersum Petera Jacksona, zatem w oczach niektórych fanów nie uchodzi za kanoniczny.
Mimo to widzowie i krytycy docenili produkcję m.in. za wspaniałą scenografię, świetne efekty specjalne oraz interesujące ukazanie takich postaci jak Galadriela (Morfydd Clark) czy Elrond (Robert Aramayo), którzy odgrywają kluczowe role w fabule. Jak do tej pory serial doczekał się dwóch sezonów, zaś trzeci zaplanowany jest na 2026 rok.
Książki „Władca Pierścieni” i nie tylko – odkryj magię Śródziemia ze Światem Książki
„Władca Pierścieni” jest nie tyle samą powieścią, co fenomenem łączącym pokolenia starszych i młodszych pasjonatów fantasy. Bez względu na to, do której grupy należysz, wraz z bogatą ofertą Świata Książki uzupełnisz swoją kolekcję o książki Tolkiena w pięknych wydaniach, które uświetnią Twoją domową bibliotekę. Znajdź je oraz tysiące innych tytułów na naszej stronie internetowej lub w księgarniach stacjonarnych!
Jeżeli Twoja pasja do Śródziemia wykracza poza książki, to bez obaw – nasza oferta obejmuje też filmy na blu-ray i DVD oraz gadżety na licencji tej fantastycznej marki. Znajdziesz u nas piękne puzzle przedstawiające pamiętne sceny z filmów Petera Jacksona oraz gry karciane i planszowe, dzięki którym wspólnie z przyjaciółmi odtworzysz najważniejsze bitwy z kart książek. Daj się porwać magicznej przygodzie wraz ze Światem Książek!
Polecamy też inne ciekawe artykuły z naszego bloga:
- Ponadczasowa przygoda. Recenzja „Hobbita” J.R.R. Tolkiena
- Ogniem i szponem – najlepsze książki o smokach dla dorosłych, dzieci i młodzieży
- Ciekawe książki fantasy dla dorosłych – najlepsze serie i pojedyncze tytuły
- Książki fantastyczne dla młodzieży – 10 najciekawszych tytułów
- Najlepsze książki fantasy – top utwory wszechczasów
Komentarze
Zamieszczenie komentarza nie wymaga logowania. Sklep nie prowadzi weryfikacji, czy autorzy komentarza odnoszący się do towarów nabyli lub użytkowali dany produkt.
Wyniki wyszukiwania dla
