Pan Jowialski

Aleksander Fredro napisał Pana Jowialskiego tuż po upadku powstania listopadowego. Zdaniem badacza jego twórczości, prof. Eugeniusza Kucharskiego, chciał swoją sztuką wstrząsnąć rodakami, krytykując przede wszystkim ich marazm i bezmyślność. Dom Jowialskich jawi się jako przekrój polskiego społeczeństwa, a rozgrywająca się komedia w komedii to krytyka naszych wad, relacji damsko-męskich i przesadnych ambicji. Pierwowzorem Jowialskiego był znajomy Fredry, znany z częstego przytaczania przysłów i bajek. Dzięki niemu czytelnicy poznają wiele opowiastek z morałem, ze sztuki też pochodzą takie znane wiersze, jak Małpa w kąpieli, Paweł i Gaweł, Osiołkowi w żłoby dano.

Aleksander Fredro (1793–1876) – jeden z ciekawszych twórców początku XIX wieku. O atrakcyjności jego komedii decydują wartka akcja i dowcipne dialogi, przy których łatwo zapomnieć, że autor tworzył w czasach, gdy powstawały najwybitniejsze dzieła Mickiewicza, Słowackiego i Krasińskiego. U Fredry nie znajdziemy obecnych w utworach wieszczów motywów. Jego sztuki są realistyczne, dowcipne, pogodne, choć pod komediową treścią kryją się gorzkie prawdy o ludzkich wadach, także tych specyficznych dla naszego narodu.