Miecz Kaigenu (barwione brzegi)

Nie powinno się oceniać książki po okładce, ale gdy pewnego dnia odwiedziłam stronę

internetową księgarni, nie mogłam się oprzeć barwnemu wydaniu Miecz Kaigenu. Później

zaczęłam czytać opis i z każdym zdaniem czułam, że to może być dobra pozycja. Fantastyka,

motywy azjatyckie, rodzina, silna kobieca bohaterka… Wszystkie moje ulubione tropy w

przepięknym opakowaniu. Spodziewałam się historii osadzonej w feudalnej Japonii, a

tymczasem… autorka postanowiła ją dość istotnie zmodyfikować.

Miecz Kaigenu przedstawia losy rodziny Matsudów, jednego z najznamienitszych

rodów wojowników oraz magów wody oraz lodu w państwie. Przez lata utrzymują oni pokój w jednej z prowincji, jednak główną osią fabuły jest moment, w którym na ich miasto napada wrogie Imperium. Główną bohaterką powieści jest Misaki oraz (przez pewien czas) także jej najstarszy syn, czternastoletni Mamoru. To oni przedstawiają własny punkt widzenia na

ogarniający ich chaos wojny i konsekwencji, jakie po niej następują.

Nim jednak zagłębiłam się w historię dwójki bohaterów, zajrzałam do książki i

zaczęłam kartkować strony, najpierw dostrzegłam jej wygląd zewnętrzny. W momencie gdy czytelnik sięga po Miecz Kaigenu, nie sposób przejść obojętnie nad szatą graficzna, jaką zaprojektowało wydawnictwo Vesper. Twarda oprawa została wzbogacona o, coraz częściej

używaną, formę grafiki, jaką jest w stanie stworzyć sztuczna inteligencja. Początkowo

zaprezentowana okładka wzbudziła w mediach społecznościowych niemałe poruszenie,



dlatego graficy dokonali wszelkich starań, aby z przedstawionej na obwolucie kobiety oraz

otaczającego ją jesiennego pejzażu wyeliminować błędy, jakie popełniło AI. Poza błyszczącą,

barwną okładką pokuszono się również o kolorowe brzegi, stanowiące integralną całość

oprawy. Górna część stron ukazuje czerwoną koronę drzewa, dolna to dalszy ciąg strumienia,

bok natomiast ukazuje majestatyczną czaplę. Tę samą, tym razem w nocnej aranżacji, można

podziwiać również we wklejkach na pierwszej i ostatniej stronie. Brzegi same w sobie

stanowią formę iluzji - podczas czytania kolory są mdłe i wypłowiałe. Dopiero po złożeniu

książki możemy dostrzec nasycenie barw oraz szczegółowy obraz.

Gdy już pozachwycałam się wyglądem książki i poznałam również jej wnętrze, nie

mogę odmówić M. L. Wang, że wykreowany przez nią świat przedstawiony jest niezwykle

znajomy w swej niezwykłości. Kaigen to państwo na fikcyjnej planecie Duna (nie mylić z

Diuną F. Herberta), złożone z wysp oraz półwyspów, a podzielone jest na trzynaście prowincji

(prefektur). Zarówno budowa kraju, jak i jego społeczeństwo, w tym tradycja, język, stroje a

także obyczaje są niemalże kalką Japonii. Bohaterowie posługują się w całości lub lekko

zdeformowanym językiem japońskim (w książce kaigeńskim), do boju stają zazwyczaj z

katanami przy pasie, a ich ubrania w znacznej mierze stanową tradycyjne kimona. Wang nie

omieszkała również podkreślać, że honorowy kodeks samuraja, niebywała odwaga oraz

gotowość do poświęcenia stanowią trzon tożsamości wojownika. Kaigeńską społecznością,

zwłaszcza na prowincjach, rządzą konwenanse, a także tradycyjne zasady ustanowione wieki

temu. W tym patriarchalnym systemie nie ma miejsca dla kobiet, o czym na każdym kroku

przekonuje się Misaki. Jest za to miejsce na technologię. Ta jednak zdaje się odstawać, nie

pasować do świata wypełnionego spuścizną przodków. Mimo to często zdarza się wspomnieć

autorce o telewizji, myśliwcach czy info-komach, spełniających rolę po części telefonów

komórkowych, a po części hologramów.

Co jest jeszcze istotne w Kaigenie? System polityczny, który przywodzi na myśl

skojarzenie z dyktaturą Korei Północnej. Ścisłe cesarskie prawo, okłamywanie ludzi o

niezwykłej potędze wojska, sączona do uszu propaganda, a na koniec brak informacji o

najazdach wrogiego mocarstwa i pozostawienia ludzi samych sobie nie pozostawia złudzeń,

że Kaigeńczycy są narodem omotanym przez władze, zwykłym mięsem armatnim

przeświadczonym, że ich odwaga i poświęcenie są cokolwiek warte. W tak patowej sytuacji

nie pomaga im również fakt, że rodzą się z mocami żywiołów. Duna bowiem jest planetą,

która zamieszkują ludzie obdarzeni magią natury, której uczą się i poskramiają w procesie

edukacji. By to osiągnąć, powołano specjalne szkoły magiczne, znajdujące się w obrębie całej

planety. Zaskakujące są przy tym techniki posługiwania się mocą, ponieważ określają one



pochodzenie człowieka i nie są mile widziane we wszystkich stronach świata. Stanowią coś

na wzór przejawu rasizmu, tak jak np. kolor skóry. Pomimo tego ciekawego spojrzenia na

magię, często odnosiłam wrażenie, że historia Miecza Kaigenu mogłaby się spokojnie bez niej

obejść. Owszem, moc dodawała akcji pewnej niezwykłości, ale gdyby zastąpić techniki

używania magicznych sztuczek lodu czy wody dopracowaną technika batalistyczną, sądzę, że

niewiele by to zmieniło. Magia spełniała istotniejszą rolę w retrospekcjach z przeszłości

Misaki, jednak w teraźniejszości nie wydawała się aż tak niezbędna.

Niezbędna natomiast okazała się znajomość Wang języków Dalekiego Wschodu,

ponieważ na pochwałę zasługuje z pewnością styl językowy i formy zapisu, jakie

zastosowała.. Autorka dokładanie opisuje przebieg akcji, dbając o szczegóły, co w scenach

batalistycznych jest nie lada wyczynem. Zgrabnie też wplata w zdania określenia lub słowa z

języka japońskiego, ale nie zostawia przy tym czytelnika w konsternacji. Na końcu książki

bowiem można odnaleźć słownik, w którym zapisane jest każde nieznane, obcobrzmiące

słowo, określenie, nazwa, ale również krótkie objaśnienia kaigeńskich rodów z

wyszczególnieniem ich członków. Jeśli chodzi o mnogość użytych języków (w powieści

występuje wiele postaci o różnej narodowości), Wang wydaje się bawić ich zapisem, ale zachowując przy tym odpowiednią

konsekwencję. W przypadku gdy bohaterowie

posługują się mową nieznaną jednemu z nich,

dialogi zostają zapisane kursywą w obcym

języku (najczęściej japońskim). Kursywą

zapisywane są również zdania wypowiadane w

języku kaigeńskim, lecz tłumaczone na polski i

tylko w przypadku, gdy bohaterowie znają tę

mowę, co podkreśla wyjątkowość i orientalność

języka Kaigenu.. Dialogi w języku ogólnym

(rangijskim lub innym) zapisywane są

natomiast czcionką prostą.

Poza formą informowania czytelnika od

sposobie komunikacji bohaterów, Wang wyszczególniła w rozdziałach również drukowanymi

literami imiona osób, którzy w danym momencie powieści przedstawili własny punkt

widzenia na historię.Wspomniałam wcześniej o narracji dwóch osób klanu Matsuda – Misaki

oraz Mamoru. Różnica wieku, relacja, a nawet płeć sprawiają jednak, że ukazywana ich

oczami fabuła skupia się na zupełnie odmiennych kwestiach. Mamoru jako czternastoletni,

Źródło: Vesper



pierworodny syn Misaki i Takeru Matsudów jest zobowiązany do godnego reprezentowania

rodu. Uczęszcza do elitarnej szkoły magii w górach, gdzie zgłębia techniki mocy, jaką

odziedziczył po rodzicach. Wiąże się to z duża presja, której mimo wszystko stawia czoła, a

niepowodzenie przyjmuje z honorem oraz odpowiedzialnością. Jako mężczyzna powoli

wchodzący w wiek dorosłości, w obliczu zagrożenia miasta staje ramię w ramię z innymi

wojownikami, aby bronić rodzinnego domu. Mimo wszystko jest wciąż młodym

człowiekiem, podatnym na kłamstwa, manipulację oraz propagandę rządu. Dlatego za

największy plus narracji Mamoru uważam chwilę, w której dowiaduje się o przekłamaniu,

które wmawiano mu od lat. Chłopiec dorastający w przekonaniu o niepokonanym Kaigenie,

narodzie wojowników odnoszących zwycięstwa nagle zderza się z brutalną rzeczywistością,

w którym każde słowo rządzących jest fałszem. Jego reakcja nie ogranicza się jedynie do

szoku czy wypierania. Mamoru dosłownie traci tożsamość. W jednej chwili nie ma pojęcia

kim jest, o co walczy ani po co żyje. Bańka informacyjna pękła, a to prowadzi chłopca do

konfliktu z samym sobą.

Z drugiej strony pojawia się Misaki, trzydziestoczteroletnia kobieta, wychowana na

terenach obcego kraju, poza Kaigenem. Wyszkolona zabójczyni, bezwzględna i utalentowana,

a z drugiej strony troskliwa matka i posłuszna żona. Narracja Misaki opiera się w głównej

mierze na feministycznym spojrzeniu na sytuację kobiet w Kaigenie. W patriarchalnym

społeczeństwie uchodzą za nie więcej niż odpad, zdolny tylko do rodzenia dzieci i

pielęgnowania domu. Demonizowane przez kulturę oraz ludzi, nie mające prawa głosu w

żadnej kwestii, zmuszone są do pokornego zginania karku przed nestorami rodów, a nawet

własnymi mężami. I choć zdarzają się w tej sytuacji wyjątki, Misaki do nich nie należy. Jej

przemiana z silnej, stanowczej kobiety do uległego „popychadła” rodziny jest na tyle

niesprawiedliwa, że nie raz doprowadzała mnie do szewskiej pasji. Autorka jednak na

każdym kroku podkreśla niemoc kobiet w ścisłym systemie, z którego nawet jeśli się

wyłamią, nie mają dokąd uciec. Dopiero w godzinie próby czytelnik ma szansę zobaczyć

stłumione emocje Misaki, które wreszcie ma szanse uwolnić, ale jednocześnie pokazać, jak

długa drogę przebyła bohaterka, jak lata małżeństwa ją zmieniły i dokąd zaprowadziły.

Ostatnią kwestią, jaką chciałabym poruszyć nie tylko w historii Misaki, ale fabule całej

powieści jest wątek romantyczny w Mieczu Kaigenu, choć trudno go takim określać, ze

względu na ograniczoną w nim ilość miłości. W retrospekcjach Misaki wspomina o

mężczyźnie, który skradł jej serce, a którego ostatecznie, z woli ojca, nie poślubiła. Zamiast

niego zostaje wydana za młodszego syna nestora rodu Matsuda. Większość młodych osób

marzy o szczęśliwym związku z wyboru, ale w tej powieści nie uświadczymy takiego



motywu. Małżonkowie, jak można się domyślić, nie pałają do siebie miłością, żyją obok

siebie, trzymają na dystans, by ostatecznie przyzwyczaić się do takiego stanu rzeczy i przejść

do codziennej rutyny. Jednak małżeństwo Misaki i Takeru ostatecznie przechodzi przemianę,

zainicjowaną tragedią rodzinną. Intrygujące, że dopiero strata bliskiego, która dotknęła ich w

taki sam sposób jest w stanie nakłonić ich do szczerej rozmowy, wydostania się z

wieloletniego marazmu, w jakim oboje tkwili. Koleje losu sprawiają, że po wspólnym

odbyciu żałoby i przepracowaniu traumy, nie są w stanie się w sobie jeszcze zakochać, ale

przynajmniej zaakceptować nawzajem i iść przez życie razem, nie ważne, czy złączyło ich

przeznaczenie, czy głosy ojców. Dlatego też nie przesadzę, jeśli uznam, że następująca

przemiana w małżeństwie Misaki i Takeru to jeden z ciekawszych i przede wszystkim

bardziej niespodziewanych wątków, jakie odnalazłam w Mieczu Kaigenu.

Jeśli miałabym komuś polecić powieść M. L. Wang, z czystym sumieniem dałabym

znać o niej osobom lubującym się w fantastyce, zainteresowanym tematami historyczno-

politycznymi, a zwłaszcza wielbicielom kultury japońskiej. Nim jednak sięgną oni po Miecz

Kaigenu, powinni mieć na uwadze, że jest to książka z niespieszną akcją, ale również

solidnymi zwrotami akcji oraz dopracowanymi szczegółami. Smakujcie ją, pozwólcie się w

niej zatracić, a przeżyjecie emocjonalną, orientalną przygodę!

Ta książka trafia do listy moich ulubieńców