Stracone zwycięstwa

Ta książka to historyczna klasyka, każdy kto interesuje się historią niezależnie od poglądów powinien ją przeczytać. Manstein za Polakami nie przepadał, ale był wybitnym dowódcą. Jego ocenę obniża fakt, że miał na niego wpływ Hitler

Erich von Manstein w „Straconych zwycięstwach” przedstawia swoje wspomnienia z czasów II wojny światowej, koncentrując się na strategicznych decyzjach i operacjach wojskowych, w których brał udział. Jego relacja jest szczegółowa i wnikliwa, a opisy działań wojennych ukazują zarówno skuteczność niemieckiej armii jak i błędy popełniane przez najwyższe dowództwo. Styl narracji, mimo że techniczny, pozostaje przystępny, co pozwala czytelnikowi śledzić rozwój wydarzeń z dużą klarownością.



Jednym z najciekawszych aspektów pracy jest sposób, w jaki von Manstein analizuje decyzje strategiczne i ich konsekwencje. Nie ogranicza się do przestawiania suchych faktów, lecz często dokonuje własnej oceny działań zarówno po stronie niemieckiej, jak i alianckiej. Widać w jego podejściu dużą precyzję i zdolność do krytycznego myślenia, co czyni książkę nie tylko wspomnieniami ale również wartościowym źródłem analizy wojskowej. Jednocześnie jego relacja jest dosyć subiektywna, co może wpływać na odbiór niektórych wydarzeń historycznych.



Choć książka dostarcza cennych informacji, zdecydowanie można odczuć brak głębszej refleksji nad etyczno-moralnymi aspektami wojny, szczególnie TEJ wojny. Erich von Manstein koncentruje się głównie na aspektach operacyjnych, pomijając trudne tematy związane z polityką i moralnością konfliktu. Mimo to, „Stracone zwycięstwa” to wciągająca i szczegółowa lektura, która dostarcza unikalnego spojrzenia na wydarzenia II wojny światowej z perspektywy jednego z jej kluczowych dowódców.



Martin, księgarz, Księgarnia Katowice Trzy Stawy

Wojna to przede wszystkim sztuka, jak zauważa autor, i tezę tę potwierdzają jego doświadczenia zdobyte w dwóch wojnach, żołnierza, oficera i dowódcy, nie wahajmy się powiedzieć wielkiego formatu, przez historyków wojskowości uznawanego za jednego z najzdolniejszych generałów II wojny światowej mającego decydujący wpływ na przebieg niemieckich kampanii realizowanych na zachodzie i wschodzie Europy. A skoro sztuka, to do jej właściwego wykorzystania niezbędne są przede wszystkim wiedza oparta o profesjonalne wykształcenie, praktyczne doświadczenie taktyczno – operacyjne i wyobraźnia. Są to walory intelektualne niezbędne do pomyślnego prowadzenie wojny, a od czasów Sun Tzu wiemy, że do odniesienie sukcesu, w pierwszej kolejności trzeba przeciwnika pokonać właśnie intelektualnie. W swojej wojennej karierze autor miał dwóch przeciwników: nieprzyjaciela stojącego w okopach naprzeciw jego wojsk i swojego przełożonego, który nie rozumiał istoty wojny. Pierwszego przeciwnika autor, jako dowódca różnych szczebli, w tym najwyższych i decydujących o losach wojny, dzięki rozumieniu sztuki wojennej pokonywał mimo jego przygniatającej przewagi ilościowej i odnosił spektakularne zwycięstwa. Drugiego, polityka i cywila noszącego mundur wojskowy pokonać nie zdołał. Cywila, gdyż Hitler mimo spędzenia frontowych lat podczas I wojny światowej w okopach jako szeregowy i kapral, nie posiadał wyksztalcenia wojskowego, również intuicji ani wyobraźni operacyjnej, aby właściwie zrozumieć i ocenić wymogi współczesnego pola walki. Stąd dymisja autora ze stanowisk dowódczych i tytułowe stracone zwycięstwa.

Z lektury wysuwają się wnioski. Wojsko polskie jest obecnie w czasie przełomu. Jedna polityczna ekipa sprawująca nad nim kontrolę odeszła, ster objęła nowa mająca przed sobą trudne wyzwania oraz oczekiwane nadzieje na zmiany w systemie bezpieczeństwa państwa. Głównym wnioskiem, stanowiącym credo powyższej lektury, jest to, że wojsko przeznaczone jest na wojnę, nie na parady, pikniki, propagandę, to może być jedynie przy okazji, lecz na wojnę. A ta, jako sztuka ma konkretne wymogi, którym powinna sprostać organizacja, edukacja, szkolenie i etos wojska. Wymogi te zapewnić muszą cywilni i polityczni przełożeni sprawujący kontrolę nad wojskiem, gdyż bez nich, jak zawsze, pogrążymy się w naszej narodowej martyrologii.

Marek K. Ojrzanowski

gen. bryg w st. spocz.