Książki
E-booki
Audiobooki
Muzyka
Filmy
Gry i zabawki
Papiernik
Obcojęzyczne
Zacznij wpisywać, aby wyszukać post!
Lektury szkolne – 16 pozycji przed egzaminem 8-klasisty i maturą, które musisz znać
Ferie zimowe tuż, tuż, a wraz z nimi – nadchodzące coraz większymi krokami egzaminy ósmoklasisty i matury. To doskonały moment, aby nadrobić zaległości w lekturach i skutecznie przygotować się do części z języka polskiego. Na które z tytułów zwrócić szczególną uwagę, przeglądając kanon lektur szkolnych? Oto 16 pozycji, które powinny znaleźć się na Twojej liście książek do przeczytania.
Egzamin 8-klasisty – lektury z polskiego, które koniecznie musisz przeczytać.
„Akademia pana Kleksa”, Jan Brzechwa
Zestawienie lektur szkolnych, które warto znać, przygotowując się do egzaminu ósmoklasisty, otwiera „Akademia Pana Kleksa” Jana Brzechwy. Opowiada ona o przygodach 12-letniego Adasia Niezgódki, który pewnego dnia zostaje umieszczony w tytułowej akademii ekscentrycznego pana Kleksa, gdzie wśród przedmiotów szkolnych natrafić można m.in. na naukę kleksografii, leczenie chorych sprzętów czy przędzenie liter.
Wraz z nim do klasy trafia 23 innych chłopców. Wszystkich ich łączy jedno – imię każdego z nich rozpoczyna się na literę „A”. Opiekę nad nimi sprawuje nie tylko pan Kleks, ale też gadający szpak Mateusz, którego znakiem charakterystycznym jest to, że wymawia wyłącznie końcowe sylaby wyrazów.
„Opowieści z Narnii. Lew, czarownica i stara szafa”, C.S. Lewis
Jedna z najważniejszych powieści w historii literatury dziecięcej, przetłumaczona jak dotąd na ponad 40 języków. „Lew, czarownica i stara szafa” to pierwsza część kultowej serii fantasy pt. „Opowieści z Narnii”. Tytułowa Narnia jest magiczną krainą, w której zamieszkują różnego rodzaju bajkowe stworzenia, takie jak centaury czy fauny. Aby się do niej dostać, wymagane jest użycie czarów lub przejście przez jeden z prowadzących do niej portali.
Pewnego dnia przypadkiem udaje się to czwórce pozornie zwyczajnych dzieciaków – Piotrowi, Zuzannie, Edmundowi i Łucji, którzy z powodu bombardowania Londynu (akcja powieści ma miejsce podczas II wojny światowej) zmuszeni są przeprowadzić się na wieś do domu profesora Digory’ego Kirke. To właśnie tam odkrywają starą szafę, która staje się bramą do przygód, jakie na zawsze odmienią zarówno ich życie, jak i losy Narnii, rządzonej wówczas przez okrutną Białą Czarownicę.
„Kajko i Kokosz. Szkoła latania”, Janusz Christa
Kolejną polską lekturą, której nie mogło zabraknąć w naszym dzisiejszym zestawieniu, jest jeden z najpopularniejszych komiksów Janusza Christy – „Kajko i Kokosz. Szkoła latania”. Tytułowy Kajko i Kokosz to dwaj wojowie słowiańskiego pochodzenia, którzy zamieszkują w grodzie kasztelana Mirmiła. Pierwszy z nich odznacza się nieprzeciętną bystrością umysłu i odwagą, z kolei drugi… uwielbia jeść. W „Szkole latania” bohaterowie ci będą musieli zmierzyć się z wyjątkowo wymagającym zadaniem. Nieopodal Mirmiłowa pojawił się bowiem Krwawy Hegemon, który wraz ze swoimi zbójcerzami zamierza podbić gród wrogiego im ludu.
„Hobbit, czyli tam i z powrotem”, J.R.R. Tolkien
Mówiąc o autorach lektur szkolnych z gatunku fantastyki, nie sposób nie wspomnieć również o legendarnym J.R.R. Tolkienie i jego „Hobbicie, czyli tam i z powrotem”. W centrum opowieści stawia ona przygody Bilba Bagginsa – spokojnego hobbita z Shire, który zostaje wciągnięty w niebezpieczną wyprawę. Wraz z trzynastoma krasnoludami i czarodziejem Gandalfem wyrusza w drogę, by odzyskać skarb strzeżony przez smoka Smauga.
„Chłopcy z Placu Broni”, Ferenc Molnár
Przenosimy się na Węgry 1889 roku, gdzie rozgrywa się akcja „Chłopców z Placu Broni” Ferenca Molnára. Opowiada ona o przygodach grupy chłopców, którzy każdą wolną chwilę spędzają na zabawie na budapesztańskim Placu Broni. Jednym z dzieci jest Ernest Nemeczek, który ze względu na swoją chorowitość cieszy się najmniejszym poważaniem wśród swoich kolegów.
Kiedy inna grupa chłopców – nazywana Czerwonymi Koszulami – chce przejąć Plac Broni, Ernest i jego przyjaciele będą musieli wykazać się odwagą i dowieść męstwa w walce o swoją małą ojczyznę. Czy próba ta zakończy się powodzeniem? Jaką cenę przyjdzie zapłacić za to Nemeczkowi?
Trudno wyobrazić sobie świadome funkcjonowanie w naszym kręgu kulturowym bez znajomości najważniejszych mitów greckich. Choć od powstania pierwszych z nich minęło prawie 4 tysiące lat, do dziś stanowią one fundament naszej literatury, tworząc rdzeń tego, co śmiało można nazwać „europejskością”. W kanonie szkolnych lektur podstawówki znajdziecie takie pozycje, jak mit o powstaniu świata, mit o Syzyfie, mit o Demeter i jej córce Korze, mit o Prometeuszu, mit o Dedalu i Ikarze, mit o Heraklesie oraz o Tezeuszu i Ariadnie.
Kolejnym dziełem o niepodważalnym znaczeniu dla naszej kultury jest „Biblia”. Kończąc szkołę podstawową, powinieneś być dobrze zaznajomiony z jej fragmentami, w tym z: opowieścią o stworzeniu świata oraz Adama i Ewy, przypowieścią o talentach, historią miłosiernego Samarytanina oraz wybranymi ewangeliami.
„Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza we fragmentach
Ostatnim z pewniaków na egzaminie 8-klasisty jest naszym zdaniem „Pan Tadeusz”. W wypadku szkoły podstawowej wystarczająca będzie jedynie znajomość jego fragmentów, w tym księgi: I, II, IV, X, XI i XII. Warto wykuć na blachę „Inwokację” – w wielu wypadkach może pojawić się ona bowiem jako pytanie otwarte lub fragment tekstu do analizy.
Lektury szkolne do matury – nasze pewniaki
Drugą część naszego zestawienia zaczynamy z wysokiego „C”, bo od „Makbeta” Williama Szekspira. Tytułowy Makbet to dowódca wojskowy i krewny zasiadającego na szkockim tronie króla Dunkana. Pod wpływem przepowiedni 3 wiedźm oraz nieposkromionych ambicji (podsycanych przez jego żonę, Lady Makbet) wkracza on na drogę szeregu zbrodni, które doprowadzają go do obłędu i nieuchronnego upadku. „Makbet” to uniwersalna opowieść o władzy, poczuciu winy oraz mechanizmach formowania się tyranii.
Kolejną sztuką teatralną, na którą warto zwrócić szczególną uwagę w trakcie przygotowań do egzaminu maturalnego, jest „Skąpiec” Moliera. To przewrotna komedia z francuskim sznytem, opowiadająca o perypetiach rozkochanego w pieniądzach Harpagona, który nie waha się posunąć do niczego, aby pomnożyć swój majątek – nawet zmuszając z tego powodu do ślubu z nieodpowiednim (choć zamożnym) mężczyzną swoją córkę, Elizę. Utwór ten w dowcipny sposób krytykuje ludzkie wady – w tym chorobliwe skąpstwo i nadmierne przywiązanie do rzeczy materialnych.
Kanon lektur szkolnych do szkół ponadpodstawowych obejmuje obecnie wyłącznie III część „Dziadów”, nazywanych czasami „Dziadami drezdeńskimi”. Jest ona jednak bez wątpienia częścią najwybitniejszą – to właśnie w niej ma przecież miejsce słynna „Wielka improwizacja”, wykrzyczana przez Konrada w kierunku samego Boga. Stanowi ona najważniejszy przykład polskiej poezji romantycznej, której wpływy dostrzegalne były także w dziełach twórców późniejszych epok.
Monolog Konrada to tylko fragment III części „Dziadów”. Całość składa się z wielu scen, które tworzą wielowymiarową opowieść o losach jednostki i narodu polskiego znajdującego się pod carską niewolą. Ważną rolę odgrywa w niej koncepcja mesjanizmu, ukazująca w tym wypadku Polskę jako Chrystusa narodów.
„Lalka” Bolesława Prusa to dzieło, które z pewnością można określić mianem „kultowego”. Historia burzliwej relacji miłosnej przedsiębiorczego Stanisława Wokulskiego i arystokratki Izabeli Łęckiej do dziś jest przedmiotem wielu zaciekłych dyskusji. Sam Wokulski jest zaś symbolem wewnętrznego rozdarcia pomiędzy tęsknotą za romantycznym uczuciem i emocjonalnością a pragmatyzmem i twardym stąpaniem po ziemi.
„Lalka” to także fascynująca panorama XIX-wiecznej Warszawy, stanowiącej wówczas miasto pełne kontrastów i nierówności. Prus z niezwykłą wnikliwością (a zarazem wrażliwością) zarysowuje zderzenie skrajnie różnych światów: z jednej strony zubożałej arystokracji, z obojętnością przyglądającej się problemom niższych warstw, z drugiej dynamicznie rozwijającego się mieszczaństwa, coraz śmielej wspinającego się po szczeblach drabiny społecznej. Na tle wielkich przemian obserwujemy także losy najbiedniejszych mieszkańców Warszawy, walczących o przetrwanie w więcej niż niesprzyjających warunkach.
Lektura obowiązkowa – w każdym tego słowa znaczeniu.
„Zbrodnia i kara”, Fiodor Dostojewski
Fiodor Dostojewski jest obok Lwa Tołstoja i Aleksandra Puszkina jednym z najważniejszych twórców XIX-wiecznej literatury rosyjskiej. Popularność „Zbrodni i kary” wyszła jednak daleko poza obszar swojego kraju, stanowiąc podwaliny współczesnej powieści psychologicznej.
Głównym bohaterem utworu jest Rodion Raskolnikow – były student prawa, zmagający się z ubóstwem i społeczną izolacją. W miarę upływu czasu dochodzi do przekonania, że w imię wyższych celów i dobra ludzkości niektóre osoby mają prawo przekraczać powszechnie uznawane normy moralne. Pod wpływem tej idei postanawia zabić starą lichwiarkę, Alonę Iwanowną. Początkowa satysfakcja z dokonanej zbrodni szybko ustępuje jednak miejsca poczuciu winy i narastającemu obłędowi.
„Wesele”, Stanisław Wyspiański
„Tak by się nam serce śmiało do ogromnych, wielkich rzeczy, a tu pospolitość skrzeczy”, „Niech na całym świecie wojna, byle polska wieś zaciszna, byle polska wieś spokojna”, „Miałeś, chamie, złoty róg (…), ostał ci się ino sznur” – to tylko kilka niezapomnianych cytatów z „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego.
Wystawiona po raz pierwszy w 1901 roku sztuka stanowi jedno z najważniejszych osiągnięć okresu Młodej Polski, zaskakując zarówno niecodzienną formą, jak i treścią. Inspiracją do jej powstania było prawdziwe wesele krakowskiego poety Lucjana Rydla oraz chłopki Jadwigi Mikołajczykówny.
Sztuka ukazuje szeroki przekrój polskiego społeczeństwa przełomu XIX i XX wieku, boleśnie wyśmiewając narodowe przywary, obnażając nasze lęki i obsesje oraz kreśląc wizję mającą doprowadzić do odzyskania upragnionej niepodległości.
Nie jest to lektura najłatwiejsza – z pewnością jednak warta przeczytania.
„Przedwiośnie”, Stefan Żeromski
Czym jest tytułowe „Przedwiośnie”? To szczególny okres w historii Polski – już po „zimie”, czyli niewoli pod zaborami, ale jeszcze przed okresem rozkwitu – tak społecznego, jak i gospodarczego. Akcja rozpoczyna się w roku wybuchu I wojny światowej (1914 rok), a kończy 10 lat później, kiedy to Cezary Baryka, czyli główny bohater powieści (przechodzący na przestrzeni lat głęboką wewnętrzną przemianę), rusza wraz z robotnikami na Belweder.
„Przedwiośnie” to utwór, który wymyka się jednoznacznym interpretacjom i ocenom. Żeromski porusza bowiem na jego łamach szereg tematów kluczowych dla polskiego społeczeństwa w pierwszych latach II Rzeczpospolitej. Pisarz ten odważnie podejmuje kwestie związane z odbudową zniszczonej przez 123 lata zaborów państwowości, rozczarowaniem młodego pokolenia wizją rysującej się przed nimi przyszłości czy rozterkami etycznymi i politycznymi, z jakimi mierzyli się wówczas przedstawiciele różnych warstw społecznych.
„Zdążyć przed Panem Bogiem”, Hanna Krall
Zestawienie rekomendowanych przez nas lektur maturalnych zamyka wstrząsające „Zdążyć przed Panem Bogiem” wybitnej polskiej pisarki i reporterki Hanny Krall. Książka ta została napisana w oparciu o wywiad z Markiem Edelmanem – jednym z przywódców powstania w getcie warszawskim.
W rozmowie Edelman wraca do wspomnień na temat tego, jak wyglądała rzeczywistość Żydów zamieszkujących getto warszawskie (oraz jak przebiegał proces jego likwidacji), a także dzieli się doświadczeniami z późniejszego okresu – zwłaszcza z pracy jako lekarz kardiolog. Głęboko humanistyczny charakter książki sprawia, że w niezwykle przejmujący sposób porusza ona temat pamięci, odpowiedzialności za zło oraz tego, jak odnaleźć się w rzeczywistości, która brutalnie ukazała, do czego zdolny jest drugi człowiek. Zdecydowanie warte polecenia – nie tylko w przypadku maturzystów.
Literatura dziecięca i młodzieżowa to nie tylko lektury szkolne. Sprawdź inne powiązane artykuły na naszym blogu i zobacz, jakie książki cieszą się obecnie największą popularnością wśród najmłodszych czytelników.
- Książki przygodowe dla dzieci – tytuły, które rozwijają wyobraźnię, uczą i bawią
- Książki detektywistyczne dla dzieci i młodzieży – najlepsze kryminały dla najmłodszych
- Książki young adults – zestawienie 9 najlepszych książek dla nastolatków
- Nastoletnie bestsellery, książki dla młodzieży popularne w 2024 roku
- Książki dla dziewczyny – propozycje na różne okazje
Komentarze
Zamieszczenie komentarza nie wymaga logowania. Sklep nie prowadzi weryfikacji, czy autorzy komentarza odnoszący się do towarów nabyli lub użytkowali dany produkt.
Wyniki wyszukiwania dla
Ostanie posty
